آموزش

SEM (scanning electron microscopy )

میکروسکوپ تونلی

SEM (scanning electron microscopy )

میکروسکوپ الکترونی روبشی SEM (scanning electron microscopy ) که از گروه میکروسکوپ های الکترونی است، از معروف ترین روش های میکروسکوپی به شمار می رود که علاوه بر تهیه ی تصاویر بزرگنمایی شده، در صورتی که به تجهیزات اضافی مجهز شود می تواند برای آنالیز شیمیایی و دیگر بررسی ها نیز به کار گرفته شود.میکروسکوپ الکترونی یا  SEM قابلیت عکس‌برداری از سطوح با بزرگنمایی ۱۰ تا ۵۰۰۰۰۰ برابر و با قدرت تفکیکی کمتر از ۱ تا ۲۰ نانومتر (بسته به نوع نمونه) را دارد.

مبنای عملکرد این میکروسکوپ، برهم کنش پرتوی الکترونی با ماده است. پرتوهای ساطع شده از این برهم کنش می تواند جهت بررسی ها مورد استفاده قرار گیرد.

در این دستگاه ابتدا توسط منبع الکترونی یک باریکه الکترونی ایجاد می گردد. این باریکه با عبور از میدان های مغناطیسی، لنزها و روزنه ها به اندازه ی کافی باریک می گردد و همزمان در یک میدان الکتریکی شتاب می گیرد. هر چه باریکه ی الکترونی باریک تر بوده و سرعت تمام الکترون های درون آن با هم برابر بوده باشد، باریکه مطلوب تر است. معمولا پرتو الکترونی دارای الکترون هایی با ۱ تا ۵۰ الکترون ولت انرژی است. حال این باریکه بر روی سطح نمونه حرکت داده می شود. پرتوی الکترونی با سطح نمونه بر همکنش خواهد کرد و پرتو ها و الکترون های بازگشتی از سطح نمونه جمع آوری شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد.

پرتو الکترونی در برهمکنش با ماده می تواند رفتارهای متعددی از خود نشان دهد مثلا:

۱- بی تأثیر بوده و از نمونه عبور نماید؛

۲-  به طور الاستیکی پراکنده شود که بدون تغییر انرژی ،جهت آن تغییر می نماید؛

۳- پراش یافته

۴- به طور غیرالاستیکی پراکنده شود که در انرژی و جهت آن تغییر ایجاد ‌گردد؛

۵-یا در نهایت ممکن است جذب شود.

که از رفتار های بالا برهمکنش الاستیک و غیرالاستیک مطلوب کار SEM بوده و در آن مورد بررسی قرار می گیرد.

میکروسکوپ الکترونی

اجزای اصلی یک میکروسکوپ الکترونی یا  SEM را می‌توان اینگونه نام برد:

۱- تفنگ الکترونی: مسئول ایجاد باریکه الکترونی اولیه

۲- لنزها و روزنه‌ها: برای تنظیمات باریکه های الکترونی (متراکم کردن، تنظیم شدت و …) و مسیر ها استفاده می گردند.

۳- سیستم روبش: مسئول به حرکت درآوردن باریکه الکترونی روی سطح نمونه است.

۴- محفظه نمونه وسیستم خلأ: برای دقت بالا و عملکرد صحیح تمام فرآیند ها در خلا انجام می پذیرد در محفظه ای شامل موارد مختلف مانند جایگاه نمونه، اهرم های جابه جا کننده، حسگرهای مختلف مانند حسگر فشار و …

۵- سیستم نمایش: برای نمایش داده های نهایی و نمایش عملکرد دستگاه

نمونه ای از عکس های گرفته شده با میکروسکوپ الکترونی یا SEM (scanning electron microscopy ) :

گلبول های قرمز و سفید خون، چشم مگس، مژه انسان، نخ و سوزن

میکروسکوپ الکترونی

تصویر سمت راست مربوط به گلبولهای قرمز خون که یک ویروس را احاطه کرده اند. وتصویر سمت چپ مربوط به چشم مگس می باشد.

میکروسکوپ الکترونی میکروسکوپ الکترونی

تصویر سمت چپ: مژه.      تصویر سمت راست سوزن و نخ

فروشگاه اینترنتی ستاپ

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *