اسیدتارتاریک دکتر مجللی

مشخصات اسید تارتاریک

دمای ذوب: ۱۷۱ تا ۱۷۴ درجه سانتی‌گراد
دمای جوش: _____
چگالی: ۱.۷۹ گرم بر سانتی متر مکعب
حلال ها: آب
تارتاریک اسید، یک اسید آلی سفید رنگ و کریستالی است که به طور طبیعی در بسیاری از میوه‌ها به ویژه انگور، موز، تمبرهندی و مرکبات وجود دارد. نمک این اسید، پتاسیم بی‌تارتارات است که معمولا به عنوان کرم تارتار شناخته می‌شود. معمولا با بیکربنات سدیم ترکیب شده و به عنوان بیکینگ پودر، یک عامل ورآورنده، در پخت غذا استفاده می‌شود. این اسید به عنوان یک آنتی اکسیدان به مواد غذایی اضافه می‌شود و به آن یک طعم و مزه ترش می‌دهد. تارتاریک یک اسید کربوکسیلیک آلفا هیدروکسی است که ویژگی‌هایی شبیه به اسید دیپروتیک و اسید آلدریک دارد و یکی از مشتقات سوسکینیت اسید است.
تارتاریک اسید انواع مختلفی دارد. به عنوان مثال، مقادیر بسیار زیادی از تارتاریک اسید از نوع L-(+)- به روش صنعتی تولید می‌شود. این نوع اسید از لِرده (محصول جانبی تخمیر) حاصل می‌شود. بیشتر محصولات جانبی اولیه شامل پتاسیم بی‌تارتارات می‌باشد که در واکنش با شیر آهک به کلسیم تارتارات تبدیل می‌شود. مقادیر زیاد کلسیم تارتارات با اضافه کردن کلرید کلسیم به دست می‌آید. سپس در واکنش نمک با اسید سولفوریک آبدار به اسید تارتاریک تبدیل می‌شود.

فرمول شیمیایی C4H6O6
فرمول مولکولی C4H6O6
جرم مولکولی 150.09 g/mol
دمای ذوب 170 cº
درصد خلوص 99.7-100.5%

خصوصیات تارتاریک اسید

تارتاریک اسید یه ماده ی جامد معدنی کریستالی سفید رنگ می­ باشد.
این ماده در برخی میوه ­ها مانند موز و انگور وجود دارد.
این ماده به عنوان ماده اولیه در شراب­ سازی کاربرد دارد.

کاربرد اسید تارتاریک

مرکبات تولید شده به روش ارگانیک نسبت به میوه‌های تولید شده به روش معمولی حاوی مقادیر بیشتری اسید تارتاریک هستند. تارتاریک اسید و مشتقات آن در زمینه داروسازی نیز کاربرد دارند. به عنوان مثال، در تولید نمک‌های اشباع شده در ترکیب با اسید سیتریک برای بهبود طعم داروهای خوراکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. پتاسیم آنتیمونیل که از مشتقات این اسید است به عنوان قی اور تارتار شناخته شده است و مقادیر بسیار کم آن در شربت سرفه به عنوان خلط‌آور استفاده می‌شود.
به علاوه، اسید تارتاریک کاربردهای صنعتی بسیاری دارد؛ به عنوان کی‌لیت‌ساز یون‌های فلزی مانند کلسیم و منیزیم استفاده می‌شود. از این رو، این اسید در صنایع کشاورزی و صنایع فلزی به عنوان یک عامل کی‌لیت‌ساز در ترکیبات مواد مغذی در کودها و برای تمیز کردن سطوح فلزی متشکل از آلومینیوم، مس، آهن و آلیاژ این فلزات مورد استفاده قرار می‌گیرد.

خطرات اسید تارتاریک

این اسید از راه استنشاق و دهان وارد بدن می‌شود. برای حیوانات بسیار سمی است، کمترین مقدار منتشر شده آن کشنده است. اثرات سمی آن بر روی پوست انسان باعث التهاب پوستی، التهاب چشم و استنشاق آن باعث التهاب دستگاه تنفسی و خوردن آن باعث التهاب دستگاه گوارش همراه با تهوع، استفراغ و اسهال می‌شود؛ می‌تواند باعث ایجاد تغییراتی در کلیه‌ها، خون و رفتار انسان (تشنج، خواب آلودگی) شود و حتی تنفس را تحت تاثیر قرار دهد. تماس آن با دهان برای طولانی مدت ممکن است باعث ایجاد ضایعات دهانی، زخم معده، ترشح بیش از حد اسید معده و علائمی شبیه به آنفلوانزا همراه با تب، لرز، عرق، تهوع، استفراغ، درد عضلات و ضعف شود. در تماس طولانی مدت با پوست می‌تواند باعث ایجاد زخم‌ها یا ضایعات پوستی شود. این اسید باعث خورده شدن چشم، پوست و دستگاه تنفسی می‌شود. استنشاق آن ممکن است باعث اِدِم ریه شود. این ماده می‌تواند به وسیله استنشاق و خوراکی جذب بدن شود.